“Long diêu” được nung như thế nào?
Long diêu (龙窑) còn gọi là “diêu củi” (柴窑).
Hai bên thân diêu có chừa các “lân nhãn (鳞眼)” – là các lỗ tiếp củi.
Áp suất khí quyển, nhiệt độ, độ ẩm, hướng gió, cường độ gió, cùng với lượng củi đưa vào, cách tiếp củi, đều ảnh hưởng lớn đến hiệu quả nung – vì thế mức độ không thể kiểm soát rất cao.
Phụ thuộc hoàn toàn vào tay nghề “diêu công (窑工)”
Toàn bộ quá trình Long diêu thiêu chế (龙窑烧制) hoàn toàn dựa vào diêu công quan sát mắt thường:
để quyết định cách điều lửa.
Trình tự nung lò:
Khởi hỏa thường bắt đầu vào ban đêm, từ vị trí diêu lô đầu (窑炉头)
Dùng củi thông (松木段) – chỉ dùng để mồi lửa,
Nung suốt đêm, khoảng 12 tiếng
Khi trời sáng, hơi ẩm trong lò tan hết, sẽ đào bỏ bùn bịt ở 2 cặp lân nhãn đầu tiên, rồi
Hai diêu công đứng ở lưng lò đồng thời ném vào rơm tranh (茅草), nung đến khi bên trong rực đỏ
Tiếp tục như vậy, mở lửa tại cặp lân nhãn thứ 3, thứ 4,…
Thông thường, đến trưa ngày thứ 3, ngọn lửa sẽ chạm tới đuôi lò (窑梢头)
Kỹ thuật điều lửa và dưỡng khí:
Trong quá trình nung, diêu công và nghệ nhân đặt hàng phải thường xuyên trao đổi để điều chỉnh:
Nhiệt độ đồng đều
Hai bên lò nung chín đều
Các lân nhãn đã nung phải dùng bùn bịt kín lại, tạo ra môi trường khí quyển hoàn nguyên (还原气氛).
Sau khi toàn lò nguội hoàn toàn, mới khai diêu (出窑).
Toàn bộ chu kỳ sản xuất khoảng 4 ngày.
Thời điểm tốt nhất để “diêu thiêu”:
Nhiên liệu chính:
Tất cả lò nung tử sa truyền thống đều dùng cỏ tranh (茅草) làm nhiên liệu chính
Một số ít dùng rơm lúa mì (麦杆) thay thế
Tuyệt đối không dùng củi thông (松枝) làm nhiên liệu chính
👉 Một số sách viết “lò tử sa dùng củi thông” là nhầm lẫn giữa lò nung đồ men (釉陶窑) và lò tử sa
Đặc trưng bề mặt ấm sau khi nung bằng Long diêu:
☑️ Đây là đặc trưng của tử sa nguyên khoáng thuần chất, không phải là khuyết điểm, mà là dấu hiệu tốt của chất đất.