Trang trí “ấn bùn” (印泥装饰) trên ấm tử sa là gì?
Dùng nước bùn tử sa in họa tiết âm bản lên giấy, rồi chuyển giấy in này lên thân ấm chưa nung, tạo thành hình dương bản cực mỏng, gọi là trang trí ấn bùn (印泥装饰).
Trong quá trình thao tác, nếu chưa thuần thục, dễ gây hiện tượng thiếu nét, lệch màu hoặc bong tróc một phần.
Trang trí “bao sức” (包饰) trên ấm tử sa là gì?
Là cách dùng kim loại hoặc chất liệu khác để bao bọc phía ngoài thân ấm đã hoàn thiện, trên miếng bao có thể khắc minh văn, gọi là trang trí bao sức (包饰).
Ví dụ tiêu biểu là ấm bao thiếc (包锡壶), xuất hiện từ thời Thanh Gia Khánh – Đạo Quang,
trong đó:
• Thân ấm do thợ giỏi làm bằng tử sa
• Sau khi nung, dùng thiếc để bao bên ngoài, gắn ngọc,
• Sau đó được văn nhân khắc vẽ lên.
Bao thiếc giúp gia tăng độ chắc chắn và giữ nhiệt, tuy nhiên đến thời Thanh Quang Tự thì dần mai một, thay vào đó là bao vàng, bao bạc, bao đồng phát triển.
Từ dạng bao toàn thân, bao rỗng dần phát triển thành bao cục bộ tại miệng, vòi, quai, chân đế, viền miệng, v.v.
Ví dụ:
• Ấm Phương Cơ (方础壶) của Dương Bằng Niên (杨彭年) là điển hình của trang trí bao thiếc.
• Rùa biển (玳瑁) tượng trưng cho trường thọ, nhưng vì là vật hữu cơ nên dễ bị mối mọt, việc dùng rùa biển làm bao trang trí cho ấm tử sa rất hiếm gặp, ấm “Rùa biển bao (玳瑁包)” có đề minh của Tào Khôn (曹锟) là một món trân phẩm.
