Hồng nê (红泥) là gì?
Hồng nê là một trong những loại đất chính của tử sa (紫砂泥).
Hình ảnh:
▲ Hồng nê nguyên khoáng (红泥原矿)
▲ Hồng nê nung thành phẩm (红泥烧成)
Tại khu vực Đinh Thục trấn (丁蜀镇) ở Nghi Hưng (宜兴), có một loại sét dùng để luyện đất, là một loại thạch sét phân bố gần bề mặt địa tầng. Tầng đất này phân bố quanh vùng núi gần trấn Đinh Thục. Ở phần đáy tầng sét đó là một loại quặng cứng, khi khai thác phải dùng công cụ cứng để đào – cổ văn gọi loại quặng này là “chưa bị phong hóa mà đã thành màu chu sa” (朱砂色), đây chính là hồng nê khoáng (红泥矿). Thành phần vật chất bao gồm ilit, cao lĩnh thạch, oxit sắt, thạch anh và muscovit (白云母).
Vì hàm lượng sắt khác nhau, nên sau khi nung hồng nê (红泥) có thể hiện sắc đỏ thiên vàng, đỏ thiên tím, hoặc đỏ thiên cam; có thể là màu chu sa (朱砂), chu sa tử (朱砂紫), hồng hải đường (海棠红)… Các biểu hiện màu sắc đều liên quan chặt chẽ đến nhiệt độ nung.
Khi sử dụng lâu dài, hồng nê càng thể hiện khí chất trầm ổn. Màu đỏ không chói, mà mềm mại, là đặc điểm riêng của sắc hồng nê. Những sản phẩm đỏ chói thường là do trộn thêm bột oxit sắt vào đất.
Nếu nhiệt độ nung không đủ, hồng nê hiện màu vàng cam khô, không có độ bóng. Nếu nhiệt độ hơi cao, sẽ dễ bị co rút, biến dạng và xuất hiện hiện tượng lồi lõm do sắt chảy ra. Khi nhiệt độ nung đạt yêu cầu, sản phẩm sẽ sáng bóng, đỏ ngả cam nhẹ.
Hồng nê có thể chia thành:
• Chu nê (朱泥)
• Tiểu hồng nê (小红泥)
• Đại hồng bào (大红袍泥)
Sự khác biệt này đến từ tầng khai thác khác nhau và mức độ phong hóa khác nhau, cũng như phương pháp phối trộn khi luyện đất.
Hồng phối nê (红拼泥) là hồng nê trộn thêm với các loại đất khác, không phải là việc sơn màu đỏ lên bề mặt ấm.
Hình ảnh:
▲ Chu nê nung thành phẩm (朱泥烧成)