Việc ủ đất còn được gọi là “trầm hóa” (陈化), dân gian gọi là “trầm liệu” (腌料), “ủ đất” (腌泥), cổ xưa gọi là “dưỡng thổ” (养土).
Việc ủ không đơn thuần chỉ là “để lâu”, mà là đem khối đất ẩm đặt vào nơi không có ánh sáng và thông khí, như chum đất nung hoặc hũ gốm, đồng thời kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm nhất định để thúc đẩy sự sinh trưởng và hoạt động của vi sinh vật.
Thời gian ủ thường kéo dài khoảng 12 tháng để giúp độ ẩm phân bố đồng đều, các khoáng chất được phân giải, tăng tính dẻo và độ ổn định, hình thành loại đất gọi là “trầm ni” (腐泥), dân gian gọi là “sinh ni” (生泥) (đất sống).
Nguyên liệu tử sa “sinh ni” (生泥 - đất sống) biến thành “thục ni” (熟泥 - đất chín) như thế nào?
Nguyên liệu đất mua từ các 磨户 (lò mài đất) chỉ là loại “sinh ni” (生泥) đã được ủ.
Số đất này cần được người thợ nhào lại, trộn thêm với phần đất “thục ni đầu” (熟泥头) dư thừa từ lần chế tác trước, sau đó trải qua nhiều lần nhào luyện mới tạo thành loại “thục ni” (熟泥) có độ dẻo và đồng đều như mong muốn.
Tỷ lệ giữa sinh ni và thục ni đầu thường là 7:3. Sau khoảng 15 lần nhào luyện, khi cắt ngang miếng đất sẽ thấy bề mặt vết cắt bóng sáng. Đất thục ni cần để riêng từng ngày sử dụng.