Đáy ấm tử sa có các kiểu dáng chính gồm: đáy phẳng (平底), nhấn lõm một điểm (一捺底), đáy gia cố (加底), chân đinh (钉足), chân bậc thang ghép mộng (梯形托榫足), v.v.
1) Đáy phẳng (平底)
Còn gọi là “đáy tự thân” (自身底) hoặc “đáy cắt” (截底), có hình dạng giống bát úp. Đây là kiểu đáy được dán kín bằng một miếng đất phẳng. Hình thức mộc mạc, kỹ pháp đơn giản, khi đặt ấm thì ổn định nhất. Tuy nhiên, trong quá trình nung phải chú ý để tránh bị biến dạng hoặc vênh lên.
2) Đáy nhấn lõm một điểm (一捺底)
Còn gọi là “đáy La Hán” (罗汉底) – là kiểu dáng đặc hữu của ấm tử sa. Hình dạng như một vết lõm ép xuống trên bề mặt hình cầu, phần vành lõm tạo thành chân đế của ấm. Chủ yếu thấy ở ấm hình tròn (圆器), đơn giản tinh tế, nhẹ nhàng lanh lợi. Chữ “捺” vừa thể hiện nguồn gốc của đáy – là phần cong của thân ấm kéo dài xuống dưới – vừa chỉ cách tạo hình – bằng cách nhấn ép mà thành.
3) Đáy gia cố (加底)
Còn gọi là “đáy giả” (假底), bao gồm hai kiểu là “chân khoét” (挖足) và “chân vòng” (圈足).
• Nếu khi tạo hình, người thợ gắn thêm một lớp đất lên đáy rồi khoét phần giữa để chừa lại phần viền làm chân, thì gọi là “chân khoét” (挖足).
• Nếu dán vòng đất riêng biệt vào đáy ấm làm chân thì gọi là “chân vòng” (圈足).
Nếu đáy gia cố gắn liền với thân ấm, nhìn bên ngoài không thấy tách biệt thì gọi là “gia cố ẩn” (暗加), ví dụ như ấm Thái Quyền (泰权壶), Đảo Bả Tây Thi (倒把西施壶).
Nếu phần đáy gia cố nhô rõ ra ngoài thân ấm, như đáy ấm Tiếu Anh (笑樱壶) hoặc Trụ Sở (柱础壶), thì gọi là “gia cố hiện” (明加).
4) Chân đinh (钉足)
Nguồn gốc từ chân đế của đồ đồng cổ (青铜鼎足), có công dụng nâng đỡ ấm, vững vàng mà không thô kệch, tạo cảm giác linh hoạt.
Hình dạng, chiều cao, độ to nhỏ của chân đinh phải hài hòa với toàn thể. Ấm hình tròn thường dùng 3 chân đinh, còn ấm hình vuông dùng 4 chân đinh.
Chân đinh thường không cao, còn gọi là “chân giọt nước” (滴水足) – phần đầu chĩa xuống tròn như giọt nước sắp rơi. Có nhiều kiểu như trụ ngắn (短柱), hình nón ngược (倒锥), hình Như Ý (如意), hình quân cờ (棋子)… Tất cả đều được tạo riêng và dán vào đáy ấm.
5) Chân bậc thang ghép mộng (梯形托榫足)
Còn gọi là “đào cổng Hãn” (挖犴门) hoặc “chân nối góc” (连角足). Kiểu chân này được thực hiện bằng cách khoét mở đáy ở bốn cạnh của ấm vuông (方器), tạo thành các chân bậc thang phẳng kiểu ghép mộng.
