Ấm “Hán Linh” (汉铎壶)
“Hán Linh” là gì?
Linh (铎) là loại chuông lớn có tay cầm ngắn phía trên, hình vuông, thường được treo ở bốn góc của các công trình kiến trúc cổ – chính là loại “thiết mã” (ngựa sắt) ta thường thấy.
Bên trong chuông linh có treo một cái lưỡi chuông, khi lắc sẽ phát ra âm thanh. Nếu chuông làm bằng đồng thì gọi là kim linh (金铎), nếu bằng gỗ thì gọi là mộc linh (木铎).
“Thi thi chí” (诗志) nói rằng thơ ca bắt nguồn từ tiếng chuông linh.
Ngày xưa, vào mùa xuân, thiên tử sẽ phái người đến các địa phương lắc chuông mộc linh để ca hát thơ ca, cầu mong mùa màng tốt đẹp.
Khi triều đình muốn ban hành mệnh lệnh, sẽ có người lắc chuông để thông báo: “Văn sự bị mộc linh” (dùng mộc linh để nhắc nhở các việc văn thư).
Thời nhà Chu, có chức quan chuyên trách nghi lễ tế tự tên là “Tư Đăng thị” (司烛氏), thường dùng chuông mộc để cảnh báo hỏa hoạn, bảo vệ an toàn cho dân.
Câu “gõ cổ tiến vào, rung kim lui lại” có nghĩa là ngày xưa gõ chuông để ra hiệu hành động. “Rung kim” chính là việc rung chuông để lui binh sau này được mở rộng nghĩa thành “cảnh tỉnh”.
Ấm “Hán Linh” (清 · Ấm chế tác bởi Ủng Thạch và khắc danh bởi Mai Điều Đỉnh)
Phần đáy ấm khắc dòng chữ “Nhật Lĩnh Sơn Quán” (日岭山馆). Hình dáng ấm như chiếc chuông lớn, nắp bằng, núm nắp hình trụ, phía trên có đường viền tròn. Miệng ấm bằng phẳng, quai tai cầm hình vuông.
Trên thân ấm khắc hai chữ “汉铎” (Hán Linh), dưới khắc dòng:
“以汉之铎，为今之壶，土既代金，茶当呼茗。”
(Tạm dịch: Dùng chuông Hán làm thành ấm ngày nay, đất thay cho kim loại, trà cũng tự mang hương.)
Chữ ký đề tên “Mai Điều” (梅调鼎).